Mensen

Sri Lankaanse mensen zijn erg interessant; ze zijn heel divers, qua etniciteit, religie en afkomst. Je hebt niet één soort Singhalees, en ook niet één soort Tamil. Je hebt Moren, Maleisiërs, Burghers en Veddahs en het land is gekoloniseerd door Portugezen, Nederlanders en Britten. Je hebt boeddhisten, moslims, hindoes en christenen. En nog de kleine groep expats die werkt voor de ambassades, Verenigde Naties, talloze non-profit organisaties of is blijven hangen en hier al decennia lang woont en geen expat meer te noemen is. Een interessant clubje bij elkaar. Op dit moment zit ik in Anuradhapura, een stad op de lijst van UNESCO werelderfgoed, de 'sacred city of Anuradhapura' http://whc.unesco.org/en/list/200

Het is een voormalig koninkrijk in het Noordelijke gedeelte van Sri Lanka waar ik even voor een weekend ben tussen twee veldbezoeken door. De reizen naar het noorden en het oosten duren vaak erg lang vanaf Colombo, en deze keer heb ik bedacht het anders te doen en meteen door te reizen van Batticaloa in het Oosten naar Mannar in het Noordwesten. Het waait heerlijk, het is ongeveer 30 graden en ik zit in een goedkoop hotelletje voor ongeveer 10 euro, inclusief kikker in de wc, kakkerlak op de muur en hagedis die de muggen opeet. Kenmerkend voor deze stad is een weelde aan historisch erfgoed; duizenden jaren oude 'stoepa's', heilige tempels die door de eerste koningen van Sri Lanka zijn gebouwd en waarin relikwieën van de Boeddha worden bewaard,  eeuwenoude complexe irrigatiesystemen en een levende boeddhistische cultuur. Boeddha is geboren in India ongeveer 500 jaar BC en het doel van boeddhist zijn is om verlicht te worden. Op dit moment is er een festival gaande waarin mensen het feest van het licht vieren; Vesak festival. Het is volle maan, en iedereen viert feest om de geboorte, verlichting en dood van Boeddha te vieren. Elk huis heeft een of meer gekleurde papieren lantaarns in allerlei soorten en maten en gratis eten en drinken wordt aangeboden op straat. Het moet een compliment voor de kok geweest zijn gister: in de binnenstad stond een rij van minstens 100 meter aan mensen te wachten voor een hapje eten op straat! Op meerdere plaatsen langs de weg worden we gestopt door jongeren, maar we rijden door. We hebben geen tijd, en bovendien lijkt het leukm gratis drinken en gratis ijsjes, maar de realiteit is minder rooskleurig. Sommige jongeren begrijpen de oorsprong van het feest niet en gaan de dorpen in om geld te verzamelen van mensen die al arm zijn, en gaan de stoere jongen uithangen op straat door gratis drinken aan te bieden aan elke willekeurige voorbijganger, soms steken ze zich zelfs in de schulden daarvoor.

Vanmiddag haalt een collega me op om even wat van de stad te zien, tot zolang heb ik tijd om eindelijk eens even aan een stukje te typen voor mijn langvergeten blog! Deze collega werkt in een van de armste gemeenschappen in dit gebied, waar Veddah's wonen, een van de oudste (volgens sommige bronnen 14,000 jaar BC) bevolkingsgroepen van Sri Lanka. Tik maar eens in op google pictures en dan zie je. Ze leefden voornamelijk in de jungle, van alles wat de jungle te bieden had. Ze leefden vooral in kleine groepen, eigenlijk voornamelijk met de eigen familie en waren anders dan veel andere primitieve samenlevingen monogaam. (als je in oude Nederlandse teksten leest noemen ze dat 'eenwijvig' haha). Er zijn niet veel meer van over; ze hadden tijdens de voortdurende migratie de afgelopen duizenden jaren twee opties, of assimileren met nieuwe culturen of zich terugtrekken in steeds kleiner wordende bosgebieden. Om een lang verhaal kort te maken: omdat deze mensen van nature teruggetrokken zijn en weinig geneigd zijn voor hun rechten op te komen zijn ze achtergesteld ten opzichte van de dominante bevolkingsgroepen in dit land en kunnen ze wel een steuntje in de rug gebruiken. Die collega is een verhaal opzich; zijn vader was verslaafd aan drugs en zorgde niet voor hem, zijn moeder moest naar het midden oosten om geld te verdienen en hij en zijn broer bleven bij opa en oma. Hij heeft zijn school niet af kunnen maken, maar heeft al heel veel gemeenschapswerk gedaan voor mensen in achtergestelde posities. Hij is boeddhist en kon me dus gister ook een hoop vertellen over de cultuur hier.

Hoe langer ik hier ben hoe minder ik begrijp van de ingewikkelde relaties die hier bestaan tussen mensen en hoe dat effect heeft op hun manier van leven. Relaties, kaste, religie, afkomst speelt allemaal een rol in hoeverre je toegang hebt tot succes hier. Wanneer je door een corrupte politie agent gestopt wordt voor te hard rijden en je tussen neus en lippen door de naam van een hoge functionaris 'uncle huppelepup' kan noemen weet je zeker dat je geen bon krijgt. Heb je een goede naam, kom je uit een goede familie, heb je de juiste relaties, dan wordt je geaccepteerd in de kring die voor je belangrijk is. Daarnaast bepaalt die afkomst veelal ook wat voor werk je doet; in ons projectgebied, waar we proberen mensen een beter bestaan te geven door te investeren in economische ontwikkeling, wil men geen andere beroepen uitoefenen dan agrariër, simpelweg omdat andere activiteiten gerelateerd worden aan beroepen van lagere kasten. We kunnen dus een mooie doelstelling hebben voor economische diversificatie om risico's van inkomensverlies op te vangen, je moet wel donders goed door hebben dat je in drie jaar (de tijd voor dit project) niet een sociale structuur in een samenleving verandert, laat staan dat je die moet willen veranderen. Een ander ingewikkeld fenomeen vind ik hoe belangrijk reputatie is. Het gaat er hier niet om of je een fatsoenlijk leven leidt, maar of je de schijn van een fatsoenlijk leven op kan houden. Reputatieschade kan leiden tot serieuze conflicten in de familie en kan ervoor zorgen dat je niet meer geaccepteerd wordt.

Met mij gaat het goed afgezien van wat minder relaxte omstandigheden. Zelfs als ik stil zit zweet ik me een onsje en ik ben afgelopen week regelmatig misselijk geweest van de warmte. Wanneer dat gebeurt is dat meestal een combinatie van te weinig slaap, intensief werk en de warmte zelf. Nog drie maanden, dan is dat voorlopig over dus nog even volhouden. Vooral in het veld is het erg warm. Verder is het werk nog leuk, de collega's zijn leuk en heb ik nog wel zin om een jaartje te blijven maar daar is formeel nog geen besluit over als het zover is laat ik het weten.

Tot de volgende keer! O ja ons postadres is veranderd, het ZOA kantoor waar mijn post naar toe kan is 34 Gower Street, Colombo 05, Sri Lanka. O ja en als je het leuk vindt: kijk eens op http://www.facebook.com/zoasrilanka, daar posten we regelmatig op wat we doen, ik ben daar met een paar anderen administrator van dus je kunt ook daar mijn 'vriend' worden:-)

Liefs en tot horens! Mariëtte